-
1 фигыль
сущ.1) де́ло; де́йствие, дея́ние, посту́покусал фигыльне ташлау — освободи́ться (отказа́ться) от недо́брых дел
2) хара́ктер; нрав, нату́ра; пова́дка, поведе́ниекеше фигылен ахырынача аңлап та булмый — хара́ктер челове́ка до конца́ и не поймёшь
эшенә карап - акчасы, фигыленә карап - хөрмәте — (посл.) за рабо́ту- пла́та, за поведе́ние - уваже́ние
ишәкнең фигыле иясенә мәгълүм — (посл.) нрав осла́ изве́стен его́ хозя́ину
3) лингв. глаго́л || глаго́льныйхәзерге заман һәм үткән заман фигыльләре — глаго́лы настоя́щего и проше́дшего вре́мени
кушма фигыль — сло́жный (составно́й) глаго́л
фигыль формалары — глаго́льные фо́рмы
-
2 фигыль
-
3 фигыль
сущ. 1) уст.деяние, действие 2) характер, нрав, повадка 3) лингв.глаголfiğel formaları ― формы глагола
-
4 боерык фигыль
грам. глаго́л повели́тельного наклоне́ния -
5 исем фигыль
лингв. отглаго́льное и́мя -
6 кабатлаулы фигыль
-
7 кабатлаусыз фигыль
грам. однокра́тный вид глаго́ла, однокра́тный глаго́лкычкырып кую — кри́кнуть
сугып алу — сту́кнуть
-
8 сыйфат фигыль
грам. прича́стие -
9 узган заман хикәя фигыль
проше́дшее вре́мя изъяви́тельного наклоне́ния -
10 хәл фигыль
грам. дееприча́стие -
11 хикәя фигыль
грам. изъяви́тельное наклоне́ние -
12 холык-фигыль
сущ.; собир.; = холыклы-фигылехара́ктер, нрав, нату́ра, пова́дкахатын алганда, холык-фигылен белеп ал — выбира́й жену́ по хара́ктеру (букв. бери́ жену́, узна́в её хара́ктер)
-
13 исем фигыль
-
14 холык-фигыль
нрав, характер -
15 fiğel
-
16 боерык
сущ.прика́з, распоряже́ние, предписа́ниедиректор боерыгы — прика́з дире́ктора
язма боерык — пи́сьменное предписа́ние
боерыкка кул кую — подписа́ть прика́з
боерык бирү — дава́ть/дать, изда́ть прика́з (распоряже́ние); прика́зывать; повелева́ть
боерык буенча — на основа́нии прика́за (предписа́ния, распоряже́ния); по прика́зу (предписа́нию, распоряже́нию)
-
17 дәрәҗә
сущ.1) у́ровень, сте́пень, ступе́нь, ме́ратормыш дәрәҗәсе — у́ровень жи́зни
алдынгылар дәрәҗәсенә күтәрелү — подтя́гиваться до у́ровня передовы́х
югары үсеш дәрәҗәсе — вы́сшая ступе́нь разви́тия
гаеплелек дәрәҗәсе — сте́пень вино́вности
дөнья дәрәҗәсенә чыгу — вы́йти на мирово́й у́ровень
2) положе́ние, зва́ние, чин, ранг, сандәрәҗә артыннан куу — гна́ться за положе́нием
профессор дәрәҗәсе — зва́ние профе́ссора
югары хәрби дәрәҗә — вы́сшее во́инское зва́ние
илче дәрәҗәсендә — в ра́нге посла́
ханлык дәрәҗәсе — ха́нский сан
3) разря́д, сте́пень, ступе́ньберенче дәрәҗә спортчы — спортсме́н пе́рвого разря́да
икенче дәрәҗә Дан ордены — о́рден Сла́вы второ́й сте́пени
фәннәр докторы дәрәҗәсе — сте́пень до́ктора нау́к
4) класс (у́ровень)осталык дәрәҗәсе — класс мастерства́
югары дәрәҗәле белгеч — специали́ст высо́кого кла́сса
шахматчыларның уен дәрәҗәсе — класс игры́ шахмати́стов
5) авторите́т, досто́инство, честь; прести́ж, ма́ркаколлективта дәрәҗәсе бар — по́льзуется авторите́том в коллекти́ве
безнең өчен бу зур дәрәҗә — для нас э́то больша́я честь
заводның дәрәҗәсен төшермәү — не урони́ть честь (прести́ж, ма́рку) заво́да
үз дәрәҗәсен белү — знать себе́ це́ну
6) лингв. сте́пеньсыйфат дәрәҗәләре — сте́пени прилага́тельных
7) лингв.; уст. зало́гфигыль дәрәҗәләре — зало́ги глаго́лов
8) мат. сте́пеньдәрәҗәгә күтәрү — возводи́ть в сте́пень
вакланмалы дәрәҗә — дро́бная сте́пень
елар(лык) дәрәҗәгә җитү — чуть не запла́кать
аңны югалтыр дәрәҗәгә җитү — чуть не потеря́ть созна́ние
үләр дәрәҗәгә җитеп ачыгу — чуть не умере́ть с го́лоду; смерте́льно проголода́ться
10) в местно-вр. п. в сочет. с прил. в... сте́пени (ме́ре), до... сте́пени (у́ровня)бертигез дәрәҗәдә — в ра́вной ме́ре (сте́пени)
сизелерлек дәрәҗәдә — в заме́тной сте́пени, заме́тным о́бразом
чагыштыргысыз дәрәҗәдә — в несравни́мой ме́ре (сте́пени)
мәгълүм (билгеле) бер дәрәҗәдә — в изве́стной ме́ре; в не́которой сте́пени
танымаслык дәрәҗәдә үзгәрү — измени́ться до неузнава́емости (до неузнава́емой сте́пени)
шул дәрәҗәдә — до тако́й сте́пени
•••дәрәҗәгә күтәрелү — возвы́ситься
дәрәҗәсен алу — разжа́ловать, лиши́ть зва́ния (чи́на)
дәрәҗәсен күтәрү — де́лать честь (кому-л.; чему-л.)
-
18 инфинитив
сущ.; лингв.инфинити́в (неопределённая ф. глагола)инфинитив формасындагы фигыль — глаго́л в фо́рме инфинити́ва
-
19 исем
1) и́мя, имена́ || именно́йисемегез ничек? — как ва́ше и́мя? как вас зову́т?
кемнедер исеме белән атау — звать кого-л. по и́мени
исемнәр күрсәткече — именно́й указа́тель
2) назва́ние, наименова́ние (книги, кинофильма, деревни, города, растения)чәчәкләрне исемнәре белән билгеләү — по назва́нию определи́ть цветы́
3) (доброе) и́мя, сла́ва, изве́стностьяхшы исем — до́брое и́мя
яман исем — худа́я сла́ва
исеме дөньяга мәгълүм галим — всеми́рно изве́стный учёный; учёный с мировы́м и́менем
4) зва́ние (деятеля науки, заслуженного артиста)мактаулы исем бирү — присво́ить почётное зва́ние
5) прозва́ние, про́звищеатның исеме Маймыл — кли́чка ло́шади Обезья́на
аңа исем тактылар — ему́ да́ли про́звище
6) в косв. п.а) исеменнән от и́мени, от лица́, и́менем кого-л.; чего-л.халык исеменнән — от и́мени наро́да
закон исеменнән — и́менем зако́на
б) исеменә на чьё-л. и́мядиректор исеменә хат — письмо́ на и́мя дире́ктора
7) лингв. и́мя существи́тельное || именно́йкүмәклек исемнәре — нарица́тельные имена́
исем төрләнеше — именно́е склоне́ние
•- исем кушу
- исем йөртү
- исем кую
- исем туе
- исем бәйрәме
- исем фигыль
- исем шәриф
- исем шәрифләр••исемгә (чыгу) — приобрести́ дурну́ю сла́ву (репута́цию); осла́виться
исеме бар, җисеме юк — см. исемдә генә
исеме белән атау — называ́ть ве́щи свои́ми имена́ми
исеме дә ишетелмәү — и в поми́не нет
исеме китү — слыть, сла́виться; просла́виться
исеме корысын! — что́бы ему́ пропа́сть
исемем (фәлән) булмасын! — не будь я ( Иван), е́сли!
- исемдә генәисеменә карама, җисеменә кара — (посл.) не смотри́ на кли́чку, а смотри́ на пти́чку
-
20 кабатлаулы
- 1
- 2
См. также в других словарях:
фигыль — 1. Эш, хәрәкәт 2. Характер, холык. Үз үзен тотыш, гадәт 3. лингв. Эш яки хәлне белдерә һәм заман, зат, сан белән төрләнә торган сүз төркеме … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
холык-фигыль — Характер, холык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кылым — Фигыль (3) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төрдәш — (ТӨРДӘШЛЕК) – с. Бер төргә караган. ТӨРДӘШ ФИГЫЛЬ – лингв. иск. Әйбернең билгесен аның эше, хәле буенча белдерә һәм берьюлы сыйфат һәм фигыль мәгънәсенә ия булган фигыль төркемчәсе; сыйфат фигыль … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ярдәмче — 1. Кемгә дә булса ярдәм итә, булыша торган кеше. с. Өстәмә я. материал 2. Җаваплы урында эшләүченең рәсми, штаттагы булышчысы; урынбасар. ЯРДӘМЧЕ ФИГЫЛЬ – лингв. Мөстәкыйль мәгънәсе булмаган һәм аналитик фигыль формалары ясауда кулл. тор. фигыль … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
П — Это статья о кириллической букве. У «П» существуют другие значения, см. П (значения) Буква кириллицы П … Википедия
әле — I. рәв. 1. Хәзер, шушы вакытта. Генә кисәкчәсе белән килеп, яңа гына , күптән түгел дигәнне аңлата 2. Шушы вакытка кадәр, моңа кадәр, хәзергә 3. Әлегә; һаман да (дәвамлы эш процесс тур.) әле кар да эреп бетмәгән II. ӘЛЕ – кис. 1. Боеру, үтенү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ию — I. Гәүдәнең, агач кәүсәсенең яки үлән сабагының югары өлешен аска таба салындыру, бөгү (сыйфат фигыль формасы – игән ). II. ИЮ – Йомшару (тире яки күңел тур.) (сыйфат фигыль формасы – иегән ) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тиеш — с. 1. Кемнең дә булса өлешенә тигән, үзенә билгеләнгән. Кемгә дә булса бирергә, тапшырырга аталган яки адресланган 2. Бирергә кирәк булган, бирәсе. Бурычлы ул миңа күп тиеш, югыйсә 3. Тиешле (4) 4. Тиешле (2) 5. Исем, фигыль янында: шул фигыль… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хикәяләү — Нин. б. вакыйга, баштан үткәннәр тур. җентекләп сөйләү, бәян итү яки хикәя итеп язу. ХИКӘЯ ФИГЫЛЬ – Эш яки хәл турында хәбәр итә, белдерә торган фигыль формасы. ХИКӘЯ ҖӨМЛӘ – Уй фикерне хикәяләү тонында тәгъбир итә торган җөмлә төре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
П (кириллица) — Это статья о кириллической букве. У «П» существуют другие значения, см. П (значения) Буква кириллицы П Кириллица … Википедия